Kalifornija
Kalifornija, poznata i kao zlatna država je 31. američka federalna država. Sa populacijom od skoro 40 miliona predstavlja najnaseljeniju državu, dok je po površini na trećem mestu. Nalazi se na zapadnoj obali uz Veliki tihi okean, graniči se se drugim američkim državama Oregon, Nevada i Arizona dok se na jugu graniči sa Meksikom.
Kalifornija se smatra kolevkom američke filmske industrije, inovacija, zabavne industrije, a zbog velikog velikog procenta migrantske populacije iz svih krajeva sveta ističe se i kao jedna od država sa kulturno najraznovrsnijim društvom. Glavni grad Kalifornije je Sakramento i u ovoj državi se nalaze neki od najvećih gradova SAD-a, Los Anđeles, San Dijego i San Francisko. Moto Kalifornije je “Eureka”.
Istorija
Teritoriju današnje Kalifornije su naseljevala razna domorodačka plemena, preko 70 etnički različitih plemena su i u to vreme činili Kaliforniju kulturno najraznovrsnijim predelom. Prvi spoljašnji doseljenici su bili Španci u 16. i 17. veku, međutim zbog verovanja da je ova teritorija siromašna nisu se ozbiljnije bavili Kalifornijom sve do 18. veka. U 18. veku dolazi do španske kolonizacije, osnivanja španskih misionarskih zajednica i vojnih utvrđenja širom Kalifornije, dok je u isto vreme opadao broj autohtonog stanovništva.
Meksiko je 1821. godine odneo pobedu u ratu za nezavisnost, među oslobođenim teritorijama bila je i gornja Kalifornija i tada počinje period sekularizacije španskih zajednica. Grupa američkih ustanika se 1846. godine pobunila protiv meksičke vlasti i nakon kratkog Meksičko-američkog rata, 1848. godine gornja Kalifornija prelazi pod američku vlast i zvanično 1950. godine postaje 31. federalna država SAD-a.
U istom periodu dolazi do otkrivanja zlata u Kaliforniji i počinje period poznat kao Zlatna groznica zbog koje dolazi do masovnog naseljevanja ove teritorije što je imalo i velikog uticaja na kreiranje buduće demografske structure Kalifornije. U Američkom građanskom ratu, Kalifornija je bila glavni snabdevač zaliha zlata i vojnika snagama Severa. U 20. veku dolazi do rapidnog rasta populacije i ekonomije Kalifornije, kao i urbanizacije i brzog rasta gradova.
Industrija
Ekonomija Kalifornije je najveća ekonomija SAD-a, a globalno je među pet najjačih svetskih ekonomija.
Četvrtinu privrede Kalifornije čine trgovina i međunarodna trgovina, najznačajniji proizvod su kompjuteri i drugi elektronski proizvodi, značajno je istaći i IT industriju, saobraćaj, obrazovanje, zdravstveni sektor i ugostiteljstvo kao vodeće sektore industrije. Zabavna industrija i turizam takodje imaju značajnog udela u ekonomiji države.
U severnoj Kaliforniji se nalazi silicijumska dolina, svetski centar visoke tehnologije, IT industrije, inovacija i društvenih medija. U silicijumskoj dolini se nalaze sedišta oko 40 najvećih kompanija iz oblasti visoke tehnologije sa liste Fortune 1000, neke od njih su Apple, Facebook, Google, Oracle… Pored velikih kompanija, fokus na inovacije i razvoj je stavorio pogodno tlo za osnivanje više hiljada startap kompanija.
Poljoprivreda se takođe ističe kao značajna grana industrije i najjača je industrija od svih federalnih država. Najveći poljoprivredni proizvodi su mleko, badem, pamuk i grožđe.
Energentska industrija je takođe zastupljena u Kaliforniji, bogatsvo resursima nafte čini da Kalifornija proizvede jednu desetinu ukupne proizvodnje SAD-a. Takodje je postal i globalni lider u svim vrstama obnovljive energije, posebno se ističe energija vetra i solarna energija.
Klima
Klima Kalifornije se generalno posmatra kao mediteranska klima, međutim zbog velike teritorije koju zauzima, tipovi klime variraju od polarnih u planinama do umerenije klime na severu i subtropske na jugu.
Drastične su razlike i između obalskog dela i onog kontinentalnog i pustinjskog. Hladnije okeanske struje doprinose stvaranju mikroklime u obalskim predelima, gde su leta nešto svežija u odnosu na kontinenatalni deo ili slične predele istočne obale. Kišne padavine su češće u severnim delovima Kalifornije.
Gradovi
Los Anđeles
Poznatiji i kao Grad anđela, sa populacijom od oko 4 miliona i 13 miliona šireg gradskog područja je najveći grad Kalifornije i drugi najveći grad u SAD-u. Smešten je uz obalu Tihog okeana u kotlini južne Kalifornije. Najveći je kulturni, ekonomski i trgovinski centar Kalifornije, takodje je univerzitetski centar i kolevka filmske i zabavne industrije SAD-a i atraktivna turistička destinacija. Los Anđeles je takođe i najprometnija kontejner luka u obe Amerike.
Sakramento
Glavni grad Kalifornije, nalazi se na ušću Američke reke i reke Sakramento u severnijem delu Kalifornije. Populacija grada je oko pola miliona, dok na širem gradskom području živi više od 2 miliona stanovnika što smešta Sakramento na šesto mesto po veličini u Kaliforniji. Sakramento je sedište zakonodavne vlasti i kalifornijskog guvernera što ga čini političkim centrom i glavnim centrom za lobiste i političke organizacije. Sakramento beleži brz rast i smatra se značajnim obrazovnim, zdravstvenim i finansijskim centrom zapadne obale.
San Francisko
San Francisko je sa populacijom od oko 880 hiljada stanovnika jedan od najvećih gradova Kalifornije. Predstavlja jedan od najznačajnijih kulturnih, ekonomskih i trgovinskih centara u severnoj Kaliforniji. Jedna je od najpopularnijih turističkih destinacija SAD zbog svoje arhitekture, jedinstvenih znamenitosti, opšte atmosfere i kulture zbog koje se smatra centrom liberalnog aktivizma u SAD-u. San Francisko i oblast zaliva su dom silicijumskoj dolini, mnogim najznačajnijim finansijskim institucijma, kao i značajnim obrazovnim i kulturnim institucijama.
San Dijego
San Dijego je drugi najveći grad u Kaliforniji sa populacijom od oko 1.4 miliona. Nalazi se na obali Tihog okena uz granicu sa Meksikom i smatra se rodnim mestom Kalifornije jer je nastao na mestu gde su se naselili prvi evropski doseljenici. Grad je poznat po prijatnoj klimi, velikim plažama, turizmu, ali i po jakoj vezi sa američkom mornaricom i značajnim vojnim i odbrambenim aktivnostima koje se ovde odvijaju.
Aktivnosti i atrakcije
Nacionalni parkovi
U Kaliforniji se nalazi nekoliko veoma popularnih i impresivnih nacionalnih parkova koji su nezaobilazna turistička destinacija. Najznačajniji među njima je treći najstariji nacionalni park SAD-a Josemiti, koji nudi impresivne i dramatične pejzaže granitnih litica, vodopada i džinovskih sekvoja. Nacionalni park Dolina smrti sa svojim ekstremnim teperaturama, nudi nepristupačnu pustinju, polja soli, peščane dine i jezero koje se nalazi na nadmorskoj visini koja je ispod nivoa mora. Za ljubitelje drevnog drveća Kalifornija nudi i nacionalni park Sekvoja gde se može videti mnoštvo džinovskih sekvoja starih i do 3000 godina.
Golden Gate i znamenitosti San Franciska
U gradu San Francisko se nalazi i jedan od najpoznatijih mostova na svetu – Golden Gate koji je i simbol ovog grada i jedan od razloga zašto turisti odlaze u San Francisko. Pored mosta San Francisko nudi i popularne destinacije kao sto je ostrvo Alkatraz poznato po zatvoru koji se na njemu nalazio, kao i ulicu Lombard, ulicu sa najoštrijim krivinama. U San Francisku se nalazi i prvi i jedan od najznačajnijih muzeja savremene umetnosti na zapadnoj obali.
Studio Universal
Jedna od najpopularnijih turističkih atrakcija Kalifornije, nalazi se u Los Anđelesu i predstavlja filmski studio i zabavni park i savršena je destinacija za celu porodicu. Ova lokacija nudi brojne ture po filmskim studijima i drugim lokacijama, kao i tematske vožnje, simulatore i druge aktivnosti posvećene konkretnim filmskim ostvarenjima.
Disneyland park
Poznato i kao najsrećnije mesto na svetu, poseta Diznilendu je sigurno san svakog deteta, ali i mnogih odraslih koji i dalje gaje dete u sebi. Park nudi mnoštvo vožnji, atrakcija i tematskih aktivnosti i zabavnih nastupa osmišljenih kao iz Diznijevih filmova. Diznilend je i više od zabavnog parka, u pitanju je čitav kompleks koji uključuje i hotele, ugostiteljske objekte, tržne centre i sličan sadržaj.
San Dijego zoološki vrt i SeaWorld
Zoološki vrt u San Dijegu, poznat po džinovskim pandama je najposećeniji zoološki vrt u SAD-u. Pored pandi kao glavne atrakcije, vrt ima preko 350 različitih životinjskih vrsta iz svih delova sveta, a posebno je atraktivan i Safari park u okviru vrta. U San Dijegu se nalazi još jedna atrakcija posvećena životinjama, to je Sea World tematski park koji je ujedno i okeanarijum i otvoreni akvarijum.
Los Anđeles
Kao najveći grad Kalifornije i kolevka zabavne industrije, Los Anđeles obiluje turističkim atrakcijama i mogućnostima za zabavne aktivnosti. Posebno su popularne destinacije kao što je staza slavnih sa preko 2600 zvezda u pločniku posvećenih istaknutim umetnicima. Znak Hollywood u brdima naselja Holivud, kao simbol Los Anđelesa, zatim pristanište Santa Monika poznato kao omiljena destinacija za celu porodicu, sa zabavnim parkom, akvarijumom i brojnim restoranima i radnjicama.
